Wat zijn competenties van een boerin? De ondernemer.nl deed samen met mij en Henrieke Lutke Willink, boerin van boer zoekt vrouw een poging om dit op papier te zetten.
Het bedrijf leren kennen, de dieren verzorgen, de hele schoonfamilie ontmoeten en dan óók nog een ontluikende, nieuwe liefde in een ander land. De aankomende boerinnen van Olke, Herman, David, Marc en Riks staat nog wat te wachten. Flexibiliteit lijkt hierin een sleutelwoord te zijn. Wat wordt er allemaal verwacht van de nieuwe boerin in spe?
Liza Simons stond ooit in ook hun schoenen (of nouja, klompen), alleen dan buiten de schijnwerpers. Van een stadse uit Nijmegen ging ze naar deeltijd boerin in Brabant. Naast het werk op de boerderij, staat ze als agrarisch coach boeren en boerinnen bij in het ondernemerschap. Zij weet als geen ander waar de dames van Boer zoekt Vrouw straks doorheen gaan, als het programma eenmaal voorbij is. Evenals boerin Henrieke, zij deed in 2012 mee haar Boer zoekt Vrouw en is fulltime boerin in de Achterhoek. Ook zij heeft wel wat advies voor de aankomende boerinnen. Waar moeten ze allemaal op letten? “Wees flexibel, maar verlies jezelf niet uit het oog.”
De boerin
Liza: “Een boerin heeft eigenlijk niet één rol, maar een heel takenpakket. Er past een hele brede omschrijving. Want wanneer ben je boerin? Er bestaat natuurlijk het geromantiseerde, oude beeld van een vrouw met klompen en een schortje voor, die dag en nacht voor de boer klaarstaat. Poetsen, de was doen en met de koffie klaarstaan. Maar dat klopt lang niet altijd. De moderne boerin is vaak veel meer. Ze heeft bijvoorbeeld een eigen baan, een goed zakelijk inzicht, doet de administratie van het bedrijf of zit in vergadering met de adviseurs. Er zijn zoveel mogelijkheden. Eigenlijk is iedere vrouw die een relatie heeft met een boer boerin, of ze nou op de boerderij woont of niet. Alleen al omdat je je moet aanpassen op het ritme de boerderij. Een generaliserend beeld kan je dus niet echt schetsen van de boerin, ze heeft veel kwaliteiten.”
Henrieke: “Het beeld van vroeger van de boerin klopt inderdaad niet helemaal meer. Ze is niet alleen maar thuis. Het boerenwerk is veranderd. Waar vroeger veel handwerk nodig was, zoals met de hand melken, zijn er nu veel machines die dat werk doen. Als boerin ben je overal mee bezig, de dieren, het zakelijke aspect. Daarom ben ik het ook niet helemaal eens met de stelling dat elke vrouw die een relatie heeft met een boer, automatisch boerin is. Als je een relatie hebt met een dokter en je neemt in zijn praktijk een keer de telefoon aan, ben je toch ook niet doktersassistent?”
Flexibiliteit
Liza: “Op een boerderij gaat nooit alles precies zoals je hebt gepland. Dan heb je je boer eindelijk zo ver dat jullie een dagje weg gaan, staat er een koe op kalven. Of slaat het weer om en moeten ze de akker op. Dat vergt veel van je aanpassingsvermogen. Je moet je ook aanpassen aan het ritme van de boerderij. Bedenk welke rol jij wil gaan vervullen. Ga je ook elke ochtend vroeg eruit om de koeien te melken? Of help je alleen in het weekend mee?”
“Helemaal bij een bestaand bedrijf kan in het begin moeilijk zijn om je draai te vinden. Fleur moet bijvoorbeeld bij Herman niet de rol van zijn moeder gaan overnemen. Wat dat betreft heeft de aankomende boerin van David het beter getroffen. Dat bedrijf moet nog worden opgezet en daar kan ze dan vanaf het begin bij betrokken zijn. Zo kan ze kijken waar haar kwaliteit het beste tot zijn recht komt en een eigen bijdrage leveren.”
Henrieke: “Flexibel moet je zeker zijn als boerin. Er gebeurt altijd wel wat op de boerderij en daar moet je je op aan kunnen passen. Je moet je bijvoorbeeld aanpassen aan de werktijden of wel eens thuisblijven als je weg wil.”
Doorzettingsvermogen
Liza: “Daarmee komen we meteen bij het volgende punt. Doorzettingsvermogen is zeker nodig, alleen al om je boer te stimuleren soms wat vrije tijd op te nemen en het erf af te gaan. Want ja, er is altijd wel wat te doen, maar soms moet je ook leuke dingen inplannen. Hou je eigen behoeftes in de gaten. Wees standvastig genoeg om soms ‘nee’ te zeggen en ga thuis met de benen omhoog zitten. Rust hoort erbij, helemaal als je woonplek ook je werkplek is.”
“Doorzettingsvermogen is ook nodig om je eigen ding te blijven doen of je rol te kiezen. Als je zelf een baan of eigen bedrijf hebt, geef dat dan niet zomaar op. Stel dat Marc in Zambia voor Annekim gaat, zal ze vast haar baan als dierenarts niet opgeven. Dat moet ze vooral ook niet doen. Ze zal moeten bedenken op welke manier zij verbonden aan zijn bedrijf wil zijn. En Suzanne zal ook haar werk niet zomaar opgeven bij David in Roemenië.”
Henrieke: “Hier ben ik het helemaal mee eens. Annekim moet niet haar baan opgeven als dierenarts. Dat is wel belangrijk, om je iets te blijven doen wat bij je past. Maar als je van A tot Z wil meewerken op de boerderij, kun je er moeilijk een andere baan naast hebben.”
Gastvrij
Liza: “De boerin houdt heel veel ballen in de lucht. Naast haar eigen bezigheden, baan, het werk op de boerderij, het gezin en sociale leven, komen er ook veel erfbetreders over de vloer. Leveranciers, buren, adviseurs. Nou hebben veel boerderijen tegenwoordig wel een bedrijfsruimte, maar als boerin heb je er toch mee te maken. In een boerenfamiliebedrijf komt de schoonfamilie ook vaak over de vloer. De boerin bewaakt dan toch vaak de sfeer. Het lijkt onzichtbaar, maar het is zichtbaar als ze het niet doet.”
“Bedenk ook hoe je je eigen sociale leven wil invullen. Bij boer Riks in Canada kan dat een opgave zijn, zo in de middle of nowhere. Wat heb je nodig als je daar woont? Heb je genoeg aan de mensen die daar zijn en zo niet, hoe zou je dat voor elkaar kunnen krijgen?”
Empatisch
Liza: “Een luisterend oor kan helpen om het gevoel van de boer te begrijpen. Neem de tijd om het vak en de boerderij te leren kennen. Loop mee, stel vragen. Door interesse te tonen en het zelf ook allemaal eens te proberen, begrijp je als beginnend boerin waar de boer het over heeft.
Bijvoorbeeld bij boer Olke. Als de dames daar in Texas zelf een keer een koe in de kar moeten krijgen en ze wil er niet in, zullen ze ook beter snappen waarom Olke aan het einde van de dag chagrijnig is omdat het hem niet lukte. Dit betekent niet dat de boerin niet kritisch is, want elke dag staat ze voor nieuwe keuzes, in het bedrijf of op sociaal gebied. Aankomende boerinnen: bewaak je grenzen en zoek je kwaliteiten binnen en buiten de boerderij.”
Henrieke: “Belangrijk is om jezelf te blijven en je eigen ding te doen. Dat wil ik wel meegeven aan de aankomende boerinnen. Natuurlijk moet je in elke relatie geven en nemen. Maar ken je grenzen en ga niet helemaal op in wat je boer wil.”
Bekijk het artikel op www.deondernemer.nl
Foto bij dit artikel: Linelle Deunk
Auteur: Carlijn Assink