Wat wil de vrouw? Meewerken op de boerderij of niet?

Een boerderij is als een lopende trein. Als vrouw spring je erbij op, maar dan?

Een boerenbedrijf is vaak gericht op de man. Meestal is hij het die het bedrijf overnam van zijn familie, hij is de eigenaar, hij is het aanspreekpunt voor de buitenwereld. Voor vrouwen die erbij in komen, zoals dat heet, is het vaak lastig om in die bestaande setting hun eigen rol en positie te bepalen. Waar staan ze zelf? Wat zijn hun kwaliteiten? Hoe kunnen ze die inzetten voor het bedrijf? Willen ze die eigenlijk wel inzetten voor het bedrijf? Het zijn vragen die niet altijd 1-2-3 zijn te beantwoorden, want je kunt zelf wel iets willen, maar kán het ook? En hoe staat de rest van de familie ertegenover? Niet zelden wordt er helemaal niet naar de visie van de nieuwkomer gevraagd. En als iets al generaties lang op een bepaalde manier gaat, worden voorstellen voor verandering lang niet altijd gewaardeerd.

Bewustwordingstraining voor boerinnen

Liza Simons is getrouwd met een melkveehouder en heeft een eigen coachingspraktijk. Van daaruit merkte ze dat veel boerinnen worstelen met dit soort vragen over de toekomst. Ze besloot daarom De Betrekker te ontwikkelen, een speciale bewustwordingstraining die boerinnen helpt uit te vinden wat hun eigen waardes zijn en waar ze zelf voor warm lopen. De eerste sessies in Brabant, deels gesponsord door de Provincie, zaten vorig jaar al snel vol. Dit jaar worden er nieuwe cursusdagen georganiseerd. Ook Gelderland en Limburg hebben interesse in het programma dat boerinnen concrete handvatten geeft om thuis in gesprek te gaan over wat ze voor ogen hebben met henzelf en met de toekomst van het bedrijf.

Vooruit met de geit

De mannelijke route is vaak die van uitbreiden, groeien en vooruit met de geit. Vragen over waarom precies en hoe dat dan moet in relatie tot bijvoorbeeld het gezin en de partner, worden niet gesteld. Terwijl die er hoe dan ook bij betrokken zijn.

Ze zijn wel degelijk geïnteresseerd in de visie van hun vrouw

Je zou denken dat het niet zo moeilijk is om er anno 2019 thuis aan de keukentafel over te beginnen, maar de praktijk wijst uit dat het er vaak niet van komt omdat de drukte van alledag geen ruimte laat. Daarbij ervaren sommige vrouwen dat de drempel om zo’n gesprek te beginnen best hoog is. Simons: “Dat is iets dat soms bij vrouwen zelf zit. Ik merk bijvoorbeeld dat ze het vaak lastig vinden om hun man mee te vragen naar de laatste cursusavond. Ze denken vooraf dat hij wel te druk zal zijn of het misschien een beetje onzin vindt. Uiteindelijk vragen ze het wel en dan blijkt dat die mannen het als heel positief ervaren. Ze zijn wel degelijk geïnteresseerd in de visie van hun vrouw.”

Vrijer in hun denken

Die visie kan heel verfrissend zijn, juist omdat vrouwen vaak niet van boerenkomaf zijn. Ze hebben meer afstand tot het bedrijf en zijn daardoor vrijer in hun denken erover.

De kracht van de agrarische vrouw is dat zij de maatschappij meer binnen het bedrijf brengt

Ze pikken bijvoorbeeld meer signalen op van wat er buiten het erf gebeurt en vragen zich vervolgens af of en hoe ze daarop kunnen inspelen. “De kracht van de agrarische vrouw is dat zij de maatschappij meer binnen het bedrijf brengt”, zegt Bettina Bock, hoogleraar rurale sociologie in een begeleidend filmpje. “Ze hebben daar een betere antenne voor. Mannen worden vaak helemaal opgeslokt door het bedrijf. Daar kun je heel alleen in zijn waardoor je de rest van de wereld meer als een vijand ziet dan als iets dat kansen biedt. Agrarische vrouwen zien naar mijn idee meer de kansen.”

Een goed gesprek over de toekomst van het bedrijf hoeft overigens niet per se te betekenen dat de vrouw daar ook een actieve rol in heeft of krijgt. De uitkomst kan ook zijn dat ze haar eigen bezigheden houdt of oppakt, los van de boerderij. Maar het is hoe dan ook goed het gesprek erover aan te gaan.